To co wyróżnia projekt zintegrowany LIFE Pilica to ekohydrologiczne podejście do zarządzania wodami opracowane w latach dziewięćdziesiątych XX wieku przez Profesora Macieja Zalewskiego z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii PAN. Główne założenie, że świadoma regulacja procesów biologicznych pozwala na wykorzystania ekosystemów jako narzędzi do poprawy ilości i jakości wód, wpisuje się w aktualny światowy nurt polityki Komisji Europejskiej promującej rozwiązania oparte na przyrodzie, zwane NBS (ang. nature-based solutions).

Postawienie na rozwiązania oparte na przyrodzie to aktywna ochrona lub odtwarzanie ekosystemów, takich jak starorzecza i mokradła występujące w dolinie Pilicy, które posiadają ogromny potencjał do gromadzenia wody oraz do jej oczyszczania. Z troską powinniśmy podchodzić także do obszarów objętych prawną ochroną. Ich wysoki udział w zlewni Pilicy to bufor dla wód i środowiska przed presją wynikającą z działalności człowieka. To także działania mające na celu przywracanie w rzekach procesów ekologicznych i hydrologicznych poprzez odtwarzanie ich ciągłości (budowa przepławek), ale także poprzez właściwe prowadzenie prac utrzymaniowych.

Obiekty hydrotechniczne są ważnym elementem systemu regulacji stosunków wodnych w glebie na terenach rolniczych. Z jednej strony ich właściwe funkcjonowanie jest kluczowe dla regulacji odpływu wody ze zlewni, co może być wykorzystane do zwiększenia retencji wody w krajobrazie. Z drugiej strony obiekty te stanowią przeszkodę dla migracji ryb, dlatego też konieczna jest analiza potrzeb oraz późniejsza odbudowa obiektów uwzględniająca konieczność budowy przepławek dla ryb w celu odtworzenia ciągłości biologicznej rzeki.

W ramach projektu dla 10 obiektów ze zlewni rzeki Pilicy oraz dla Zbiornika Sulejowskiego zostaną opracowane koncepcje wraz z dokumentacjami projektowymi pod przyszłe inwestycje mające na celu zapewnienie ciągłości morfologicznej. Ponadto przygotowana dokumentacja projektowa zostanie wykorzystana jako podstawa do ubiegania się o środki na realizację inwestycji.

Odtwarzanie starorzeczy i mokradeł nadrzecznych w istotny sposób wpisuje się w walkę o zwiększenie retencji wody w krajobrazie. Wyniki zrealizowanego przez RZGW w Warszawie opracowania „Analiza możliwości zwiększenia retencji na terenach leśnych, rolniczych i zurbanizowanych na obszarze ZP Pilicy w ramach utrzymania oraz zwiększenia istniejącej zdolności retencyjnej w Regionie Wodnym Środkowej Wisły” zalecają realizację działań na rzecz odtwarzania starorzeczy i mokradeł w kontekście zwiększenia retencji wody na obszarze zlewni. Rekomendacje takie znajdują się również w Planie Przeciwdziałania Skutkom Suszy (PPSS).

W ramach LIFE Pilica jest realizowany przegląd starorzeczy i mokradeł leżących w dolinie Pilicy w obrębie województwa łódzkiego. Kolejnym krokiem będzie wybór obiektów, dla których zostanie wykonana szczegółowa inwentaryzacja oraz opracowane zostaną wytyczne dla ich ochrony czynnej lub odtworzenia. Wykonana dokumentacja będzie podstawą do ubiegania się o środki na inwestycje, których realizacja będzie stanowić działanie komplementarne.